[Quick review] From Dusk till Dawn (1996)

(Hình ảnh lấy từ nhiều nguồn, chủ yếu là tumblr.com và Google)

Warnings: cố gắng ngắn gọn nhưng không đảm bảo không lan man, spoilers là chuyện thường ngày ở huyện, ngôn ngữ thiếu nghiêm túc, có thể chen 2-3 thứ tiếng

…

Bạn Joel từng xem From Dusk till Dawn (FDTD) cách đây rất lâu, trên kênh Cinemax. Có lẽ vì xem giữa chừng cộng với không chú tâm nên xem xong, hầu như bạn chẳng có ấn tượng gì với phim ngoại trừ ờ, phim có vampire, vampire hình như không xinh, có đánh nhau máu me, có người chết và kết cục sau cùng: một trai đẹp và một gái đẹp là hai người sống sót cuối cùng, trai đẹp và gái đẹp chở nhau đi về phía hoàng hôn. Thậm chí ngay đến kết cục bạn nói trên cũng là sản phẩm của trí nhớ cá vàng (hint: trai đẹp và gái đẹp sống sót nhưng đường anh anh đi đường em em về và the end). Bạn tự hỏi vì lẽ gì trí nhớ của bạn lại tạo ra một ending khác 180 độ so với ending thật sự vậy nhỉ? Máu shipper lên não bất chấp sự thật và logic chăng? Anw, bạn Joel không phải fan bự của Quentin Taratino (có xem và thích một số phim của bác như Planet Terror, Death Proof, Inglorious Basterds…) đến nỗi phim gì của bác cũng ráng xem bằng được, bạn cũng không hoài cổ đến mức một ngày đẹp trời đi download một phim có tuổi đời hơn 20 năm về ngâm cứu xem rút ra được chân lý sâu xa nào từ cổ nhân hay không. Lý do bạn tìm lại phim này là do dạo gần đây bạn lỡ sa chân vào fandom FDTD bản truyền hình (mới làm năm 2014, có khi bạn sẽ viết một bài dành riêng cho nó sau). Vì đã sa chân nên bạn muốn tìm hiểu mọi vấn đề xoay quanh phim, tất nhiên bao gồm cả bản điện ảnh original – bạn muốn xem bản truyền hình đã sửa đổi, thêm thắt những gì, và muốn tự mình đánh giá những thêm thắt đó hay hơn hay tệ hơn.

Bản điện ảnh VS bản truyền hình

Phim: From Dusk till Dawn (Từ Hoàng Hôn đến Hừng Đông)

Năm phát hành: 1996

Đạo diễn: Robert Rodriguez

Cốt truyện: Robert Kurtzman

Biên kịch: Quentin Taratino

Ngôn ngữ: tiếng Anh

Diễn viên:

George Clooney — Seth Gecko

Quentin Taratino — Richard ‘Richie’ Gecko

Harvey Keitel — Jacob Fuller

Juliette Lewis — Kate Fuller

Salma Hayel — Santanico Pandemonium

Trong bài này, bạn Joel sẽ không nhắc đến bản truyền hình (nó xứng đáng có một bài riêng, nếu bạn Joel đủ siêng) mà nói đến bản điện ảnh. FDTD là một bộ phim khá……. kỳ lạ (và có thể kỳ dị với một số bạn). Đây là nhận xét chung của nhiều khán giả; vào thời điểm nó được công chiếu, một số khán giả sau khi bước ra khỏi rạp đã thốt “The fuck I just watched?!” (“Mình vừa coi cái vẹo gì vậy?!”). Nhận xét này hoàn toàn không làm quá và nếu như bạn không xem trailer, không đọc spoilers trên mạng cũng chưa từng ngó qua tập nào của FDTD bản truyền hình, khả năng cao là bạn cũng thốt lên một câu tương tự. Phim bắt đầu một cách khá đường đột bằng cảnh bắn nhau tưng bừng trong một tiệm bán rượu (và một loạt sản phẩm khác từ tạp chí khiêu dâm đến… giấy vệ sinh) giữa một cảnh sát (dù cảnh sát tèo trong vòng 3 nốt nhạc), chủ tiệm và hai người đàn ông áo đen: Seth (George Clooney) và Richie (Quentin Taratino – một trong những lần hiếm hoi bác đóng vai bự thay vì vai… bựa lèo tèo). Phim cho biết rằng Seth và Richie là cặp anh em Gecko cướp ngân hàng khét tiếng đang trên đường chạy trốn sang Mexico (đang nói xấu Mexico chăng?!). Trên đường, hai anh em Gecko tình cờ gặp và quyết định bắt cóc gia đình Fuller – Jacob, cha, Kate, con gái, Scott, con trai nuôi – nhằm lợi dụng chiếc RV của họ đưa hai người vượt biên. Đọc đến đây bạn sẽ nghĩ FDTD là phim tội phạm (crime fiction) đúng không? Quả thật phân nửa đầu phim hoàn toàn giống phim tội phạm, tuy nhiên, đến khi nhóm Gecko-Fuller thành công qua biên giới và dừng chân tại quán bar kiêm strip club Titty Twister (nơi hai anh em Gecko hẹn đối tác bên Mexico), phim quay ngoắt 180 độ không hề báo trước, trở thành phim kinh dị siêu nhiên với dàn vũ công xinh tươi mơn mởn hiện nguyên hình là vampire, xơi tái khách trong quán. Nửa phần sau của phim thuộc thể loại survival horror khi các nhân vật của chúng ta – anh em Gecko, cha con nhà Fuller cùng một số khách (con người, tất nhiên) trong quán – phải chiến đấu với bầy vampire/zombie tràn vào như lũ, từng nhân vật ngã xuống và đến cuối, chỉ còn hai người sống sót và thoát khỏi ổ quỷ (trai đẹp và gái đẹp bạn nói ở đầu bài là Seth và Kate). Có thể gộp nhiều thể loại vào một phim như vậy, không biết đây là điểm mạnh hay điểm yếu của biên kịch tức bác già Quentin nữa?

Chẳng trách một số khán giả bị whiplashed và thốt lên câu trên sau khi rời rạp.

Với phong cách ‘phi thân’ từ thể loại này sang thể loại khác khiến khán giả bối rối như thế, khó mà nói FDTD có giá trị sâu sắc hay mang tính nghệ thuật, và có lẽ khi làm bộ phim này, đoàn làm phim cũng chẳng có tham vọng đoạt Oscar hay bất kỳ giải nghệ thuật nào với nó. FDTD là phim giải trí, vui là chính và (có lẽ) ship là phụ (hint SethRichie không ít và chắc chắn có người ship SethKate). Tuỳ cảm nhận cá nhân mà mỗi khán giả sẽ đánh giá tính giải trí của nó ở mức nào; với bạn Joel, FDTD là phim giải trí ở mức trung bình, chưa đến nỗi nhảm nhí nhưng khiến bạn xem đi xem lại và lần nào cũng cười lăn như The Producers (2005) hay Robinhood: Men in Tights thì không đến. Đối nghịch với số nhân vật tèo em (từ thứ chính đến phụ và qua đường), phim khá… ‘tươi sáng’ với nhiều chi tiết hài hước (hoặc khiến khán giả cảm thấy hài hước – tùy cảm nhận mà), mặc dù phần lớn là black humor đen thui thùi lùi: chẳng hạn anh em Gecko cãi nhau như hai đứa trẻ lên năm trong khi quán rượu sau lưng bốc cháy và nổ tung (ai đốt? Còn ai vào đây nữa), băng keo có thể giải quyết mọi vấn đề, kể cả một lỗ đạn to oạch nhìn xuyên thấu trong lòng bàn tay, hay những nỗ lực che dấu việc mình dần hoá thành vampire sau khi bị cắn của nhân vật Sex Machine (no kidding, tên nhân vật thật sự là Sex Machine)…

Vũ khí ‘đặc biệt’ của Sex Machine

Cũng có tác dụng ấy chứ =)))

Gore là một yếu tố nữa khiến người xem FDTD khó take it seriously bởi khán giả không quen xem gore sẽ thấy gớm còn khán giả quen với gore sẽ thấy nhảm và buồn cười. Nói một cách công bằng, phim không phải không có chi tiết nghiêm túc, cảm động nhưng chúng ít ỏi và không tài nào nổi lên được giữa một bể máu giả xanh lè cùng rất nhiều tay chân, đầu mình bằng cao su mà nửa phần sau của phim mang lên màn hình. Thông tin ngoài lề: để vượt qua bàn tay cắt xén của kiểm duyệt, phim đã giảm bớt yếu tố bạo lực bằng cách cho máu vampire có màu xanh lá. Không rõ việc chuyển máu từ đỏ thành xanh giảm được bao nhiêu phần trăm bạo lực khi mà tứ chi nội tạng vẫn văng tung toé với mật độ càng lúc càng tăng về cuối?!

Bạn Joel không muốn đăng hình gore nên thôi để đỡ hình vampire trong phim

Bạn Joel không mấy ấn tượng với diễn xuất của dàn diễn viên, mặc dù trong đó có những cái tên bự như George Clooney, Salma Hayek, nhưng với kịch bản campy và thiếu nghiêm túc như vậy mà bắt diễn xuất xuất sắc thì làm khó nhau quá, chỉ cần không đơ là ổn rồi. Tuy không đánh giá cao diễn xuất nhưng bạn chú ý nhân vật, đặc biệt là Santanico Pandemonium (Salma Hayek). Chị xuất hiện thật ấn tượng với màn nhảy cực sexy mà sau này người ta nói đến FDTD thì sẽ nhắc đến cảnh đó đầu tiên. Với vai trò nữ hoàng của các vampire trong quán, bạn Joel đã nghĩ boss không thể là ai khác ngoài chị và trận cuối chắc phải gay cấn lắm. Bạn đã lầm. Chị tèo cũng nhanh như sự đổi thể loại của phim: chừng 20 phút sau khi lên hình, chị đã chết một cái chết không thể lãng nhách và anti-climatic hơn, nhường chỗ cho đàn vampire cư xử như zombie không não tràn vào quán trong đoạn cao trào. Thật là hết sức phí phạm.

Richie cũng là một nhân vật mà bạn muốn nhắc đến trong bài này. Diễn xuất của bác Quentin thì bạn xin miễn bình luận vì bác cũng không phải diễn viên chân chính, có đóng cũng là đóng những vai qua đường siêu bựa trong chính phim mình làm hoặc phim hợp tác với Robert Rodriguez. Tuy mang tiếng là một trong hai vai chính, đứng cùng George Clooney trên poster nhưng dường như Richie chỉ làm nền cho Seth, để Seth nổi bật hơn. Mà làm nền cũng phải thôi, bởi vì so sánh giữa ông em dở hơi, có xu hướng bạo lực, bị hoang tưởng, là rapist và… không xinh trai cho lắm và ông anh lý trí, mồm miệng sắc bén, dù là cướp nhưng khá nghĩa hiệp, thương em đến mù quáng và… đẹp trai, khán giả ắt hẳn sẽ thích ông anh hơn rồi. Kết quả của việc ‘làm nền’ này là Richie tèo trước khi khán giả hiểu ất giáp gì đang xảy ra ở cái quán chết dẫm này, chỉ kịp tung một hint cuối “I love you too, Seth” (“Em cũng yêu anh, Seth”) trước khi nhắm mắt xuôi… à mà không, biến thành vampire và Seth buộc phải giết chết.

Nhân tiện, Richie bản điện ảnh và Richie bản truyền hình khác nhau nhiều lắm, ví dụ như Richie bản điện ảnh do bác Quentin đóng còn Richie bản truyền hình do Zane Holtz – cựu người mẫu – thủ vai. Ý đồ câu khách có thể rõ ràng hơn nữa không?! Dĩ nhiên, trong bản truyền hình Richie không còn ‘làm nền’ cho Seth mà cùng với Seth làm hai nhân vật chính dẫn dắt câu chuyện.

(Bạn tưởng tượng bác già Quentin sau khi nhìn dàn cast FDTD bản truyền hình sẽ xụ mặt xuống và nói với bác Robert thế này: “Ông xỏ tui đấy phỏng???)

…

Túm lại, FDTD là phim giải trí, bạn xem với tư tưởng xem phim giải trí thì thấy nó không tệ, thậm chí khá vui; còn nếu bạn xem một cách đứng đắn và trông đợi điều gì đó đứng đắn từ phim thì bạn thua rồi.